Эх сурвалж: http://asubi.mn/knowledge/human-development/108/1008060009
"Ãóòðàíãóé ¿çýëòýí áîëîìæ áîëãîíîîñ áýðõøýýëèéã ýðæ õàéäàã. Õàðèí ººäðºã ¿çýëòýí áýðõøýýë áîëãîíîîñ áîëîìæèéã ýðæ õàéäàã." ªºäðºã ¿çýëòýí áýðõøýýëòýé í¿¿ð òóëâàë, íºõöºë áàéäëûã óã áýðõøýýëèéí äýýð òàâèõ õàíäëàãà ãàðãàæ, óã àñóóäëûã øèéäâýðëýõ ÿìàð íýã àðãà õýðýãëýäýã. Õàðèí ãóòðàíãóé ¿çýëòýí øóóä ãàðàà áóóëãàæ, "Ýíý ë íàäààð äóòàâ ãýæ. Áè ¿¿íèéã ÿàãààä ÷ õèéæ ÷àäàõã¿é" ãýæ õàøãà÷èõ øàõäàã. Ýñâýë õóóðàì÷ààð áààøëàí, áýðõøýýëýýñ ººðèé㺺 çàéëóóëàõ ãýäýã. Ýíý áîë ººðèé㺺 õÿçãààðëàæ, ñàéí äóðààðàà áóóæ ºã÷ áàéãàà õýðýã. Èéì àðãà ò¿¿íä õýçýý ÷ òóñ áîëîõã¿é.
Äýëõèéí àíõíû Ýåðýã Ñýòãýëãýý ñóäëàà÷ äîêòîð Ìàðòèí Ñåëèãìýíèé õýëñýí÷ëýí "Õ¿í áîëãîí ººäðºã ñýòãýëòýé òºðäºã. Õýäèé òèéì ÷ íàñàíä õ¿ðýã÷äèéí 95% íü ººäðºã ñýòãýëòýí áèø, ãóòðàíãóé ñýòãýëòýí áàéäàã." Áóðóó íü þóíä áàéíà âý? Çàðèì õ¿ì¿¿ñ äóíäóóð àÿãàòàé óñûã õîîñîí àÿãà ãýæ õàðäàã. Ãýòýë ººð íýãýí õ¿ì¿¿ñ ò¿¿íèéã ä¿¿ðýí ãýæ õàðäàã. Ãýâ÷ ýíý íü ¿íýõýýð òèéì ãýæ ¿¿? Òèéìýý, ¿íýõýýð òèéì. Òàë íü äóíäóóð àÿãàòàé óñûã ä¿¿ðýí ãýæ áîäâîë, ä¿¿ðýí ë õàðàãäàíà. Õàðèí õîîñîí ãýæ áîäâîë, õîîñîí ë õàðàãäàíà. Õî¸ð õ¿íä õî¸óëàíä íü èíãýæ ¿çýõ æààõàí ÷ ãýñýí øàëòãààí áàéãàà ó÷ðààñ ë òýãýæ õàðæ áàéãàà þì.
Õ¿ì¿¿ñ çàðèìäàà ººäðºã ñýòãýëòýé ýñâýë ãóòðàíãóé ñýòãýëòýé áîëäîã. Áèä íºõöºë áàéäëûã õýðõýí ÿàæ ìýäýð÷ áàéãààãààñ ë õàìààðäàã. Õýðâýý õ¿ì¿¿í ÿìàð íýãýí þì ñàéí áàéíà ãýæ ìýäðýõ ýñâýë ýíý òóõàé ººäðºãººð áîäîõ àâààñ ãîë òºëºâ ñàíàñíààð íü ñàéí áîëäîã. ßìàð íýãýí þìûã ìóóãààð òºñººëºí ìýäðýõ àâààñ, õàíäëàãà íü ìóó òàë ðóóãàà ë îð÷èõäîã. Òà ãóòðàíãóé õ¿ì¿¿ñòýé õàðüöàõ àãøèíä ë òýä "Áè ÷àäàõã¿é" ãýñýí ýíãèéí íýã ¿ã õýëëýãýýðýý õóðöàäìàë áàéäëûã òóõàéëáàë ñòðåññýä õ¿ðãýñýí íºõöºë áàéäëûã áèé áîëãî÷èõäîã. Ãóòðàíãóé ¿çýëòýí áîë áèåý õàìãààëàõ ÷àäâàðã¿é, àð÷ààã¿é, ñóë äîðîé íýãýí. Èéì ó÷èð ò¿¿íä òóñëàìæ çààâàë õýðýãòýé áàéäàã. ¯¿íèéãýý òýä ººðèéíõºº ¿ã õýëëýãýýðýý èëýðõèéëäýã. Õàðèí ººäðºã ñýòãýëòýí "Áè ÷àäàõã¿é" ãýæ õýëäýãã¿é, õàðèí "Áè õ¿ñýõã¿é áàéíà" ãýæ õàðèóëäàã. ªºäðºã ñýòãýëòýí ç¿ãýýð ë ýñýðã¿¿öýë ¿ë ¿ç¿¿ëýí ýð¿¿ë ñàðóóë ñýòãýëãýýãýýð ñîíãîëò õèéäýã.
ªºäðºã ñýòãýëòýí àëü áîëîõ èë¿¿ èõ áîëîìæòîéã ë ñýòãýõèéã óðüòàë áîëãîäîã. Òýä ýíý àç æàðãàë ºãºõ áîëîâ óó ãýñýí ç¿éë äýýð áèø, õàðèí æèíõýíý õ¿ñ÷ áàéãàà ç¿éë äýýðýý òºâëºðäºã. Äàðààõè ¿ãèéã òóíõàãëàí ñýòãýæ áàéãòóí:
- ªºäðºã ñýòãýëòýí çîðèëãîî çààâàë áèåë¿¿ëäýã. ßàãààä ãýâýë òýä çîðüñîíîîñîî óõàðäàãã¿é.
- ªºäðºã ñýòãýëòí¿¿ä àìæèëòàíä òºðºëõººñºº ë àíõààðëàà õàíäóóëäàã.
- ªºäðºã ñýòãýëòí¿¿ä ãóòðàíãóé ¿çýëòí¿¿äèéã áîäâîë èë¿¿ èõ àç æàðãàëòàé, èë¿¿ èõ ýð¿¿ë ñàðóóë áèå áÿëäàðòàé, èë¿¿ èõ ýð÷ õ¿÷òýé õ¿ì¿¿ñ áàéäàã.
- ªºäðºã ñýòãýëòí¿¿ä õ¿ðýýëýí áóé îð÷íîî íýýëòòýé, áèåý ¿ë áàðüñàí ýðõ ÷ºëººòýé íºõöºë áàéäàëä îðóóëæ, áóñäàä èòãýë ¿íýìøèë òºð¿¿ëæ, óðàì çîðèã îðóóëäàã.
- ªºäðºã ñýòãýëòí¿¿ä óðò íàñàëäàã, õ¿íä ºâ÷íººð ºâ÷èë뺺 ÷ ò¿¿íèéã òýñâýðëýæ, áàãà çîâæ øàíàëäàã.
- ªºäðºã ñýòãýëòí¿¿ä àìüäðàëûí ÷àíàðûã ÷óõàë÷èëäàã. Ýíý áîë ýåðýãýýð ñýòãýäýã ººäðºã ¿çýëòí¿¿äèéí ¿íýí áîäèò ¿çýë áàðèìòëàë.
Òýä ýåðýãýýð ñýòãýñýí ººäðºã ¿çëýýðýý "ýíý áîë ìóó ç¿éë áèø" õýìýýí õ¿÷ ÷àäëàà ñîðèõ íºõöºë áàéäëûã áèé áîëãîäîã. Ñîíãîëòûã òà õèéäýã. Òà çºâ ñîíãîëò õèé. Õóó÷èí áîäîë ñàíààãàà ººð÷èë. Íîðìàí Âèíñåíò Ïèëëèéí õýëñýí÷ëýí "ªºðèéíõºº áîäëûã ººð÷ëºõ àâààñ, òàíû åðòºíö áàñ äàãàæ ººð÷ëºãäºíº." Òàíû õàíäëàãà ãýäýã ººðèéí òàíü óõàìñàðëàñàí ñîíãîëò þì. Õýðâýý òà ãóòðàíãóé ¿çëèéã ñîíãîõ àâààñ, íºõöºë áàéäàë á¿õíèé ñ¿¿äýðòýé òàëûã ë îëæ õàðäàã áîëíî. Ýíý
áîë àç æàðãàëã¿é àìüäðàëûã ñîíãîõ ñîíãîëò õèéæ áàéíà ãýñýí ¿ã. ßìàð øóäàðãà áóñ ñîíãîëò âý!
No comments:
Post a Comment