Эрхэмлэх зүйлс

Монгол хүний эрхэмлэдэг зургаан зүйл

1. Үнэн бат журмыг үргэлж хичээж явах
2. Өвөг дээдсийн сургаалыг санаж сэрж явах
3. Үйлийн ачыг буцааж хариулж явах
4. Өсөх гээхийн хорвоог учирлан таниулж явах
5. Үргэлж мэргэн номыг тогтоон тунгааж явах
6. Үгээгүй дорд ардыг өргөн тэнхрүүлж явах

Эрхэм сайн хөвгүүний ёсон

Эцгийн сургаалаар явагч, эрдэм билэг сурахад дуртай, энэрэх ухаантай хөвгүүн лүгээ нэг, ах дүүгийн хэнд ч аятай, алинд ч зарсан ялгуун сайн, ааль зан нь дөлгөөн, номхон, уургүй шударгас хөвгүүн лүгээ хоёр, алиа наадамгүйгээр үл явагч, арга санаанд цэцэн сайн, аж төрөхөд маш зүтгэлтэй, ашид бүтэмжтэй хүү лүгээ гурав болно.

Асар муу хөвгүүний шинж

Эцгийн сургаалыг үл сонсогч, тэнэг бөгөөд хэдэр, эд малаа нуун худалдагч эгэл муу хүү лүгээ хоёр, алиа болоод эрх танхи, ахас эхсийг хараагч, алинд ч зарваас ойшоон үл хөдлөх адгийн мүү хүү лүгээ хоёр, аяган дахь идээгээ чамлан айлын идээнд гүйгч, алив хов үгсийг зөөгч асар муу хөвгүүн лүгээ гурав болно.

Эрхэм сайн охины шинж:

Сайхан гоо зүстэй бөгөөд
Санаа сэтгэл номхон дөлгөөн
Саруул ухаантай охин сайн
Эхийн сургаалаар явагч
Эгч дүүтэйгээ эвтэй
Эсгэх оёход уран бол
Эрхэм сайн охин мөн
Алиа наадгайд дургүй
Ахуй биеэ хичээн хадгалаад
Ахас ихэсийг зэргээр хүндлэгч
Уур хилэнгүй охин сайн

Асар муу охины шинж:

Авир дүр нь чөтгөр мэт
Ааш зан нь сармагчин мэт
Асар их ууртай охин муу
Ачит эцэг эхээ сургахад уурлан
Ах дүүтэйгээ хэрэлдэн хараагч
Алиа наадгаад маш баясан
Айл хэсэгч охин муу
Үйл хийх дургүй
Үг хов хэлэх дуртай
Үргэлжид гэрт гадаа яншигч дуулагч
Үл бүтэх охин муу
Айх ичихийг үл мэдэн
Ажиггүй шалиг үг хэлэлцэн
Аливаа садар самуун явдалтай
Аальгүй охин муу

 Монгол залуу хүний эрхэмлэх 9 зүйл

Би туулж өнгөрүүлсэн амьдралаа эргэж харах үед харамсах зүйл гаргахгүй байхаар амьдарна.

Ингэхийн тулд:
1. Би - Өөрийн авъяас билгийг нээн илрүүлж, нийгэмд зөв байр суурь олно.
2. Би - Өөрийн бие бялдрыг хөгжүүлж, “Эрүүл биед саруул ухаан оршино” гэдэг зарчмыг мөрдлөгө болгоно.
3. Би - Өөрийн мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэн хөгжүүлж, мэдээллийг чадварлаг ашиглан эд баялагийг буй болгоно.
4. Би - Өөрийн иргэний эрх, эрх чөлөөг хамгаалан зогсож, ардчилал, хууль ёсны төлөө тэмцэн, амьдарч буй нийгмээ жаргалтай, шударга байлгахын төлөө байна.

5. Би - Өөрөө өөрийгөө, өрх бүлээ тэжээх чадвартай байж, айл гэрийн хийморь лундааг эрхэмлэн явна.
6. Ахмадынхаа өмнө өртэй, хойчийнхоо өмнө үүрэгтэй, “Гурван цагын хэлхээс”-Бид дутагдах юмгүй, гачигдах зовлонгүй, жаргалтай ариун бүлгийг буй болгон авч явна.
7. Эртний түүхт тусгаар Монголын голомтыг сахигч - Бид бие биедээ нөхөр байж, эх орноо хөгжүүлнэ, баяжуулна, хүчирхэгжүүлнэ.
8. Соёл иргэншилт хүн төрөлхтний тасархай - Бид бусдыг хүндэтгэж, бусдаар хүндэтгүүлж хүнлэг бүрийг өөрийн гэж үзнэ.
9. Байгаль эхийн үр сад- Бид байгаль орчинтойгоо зохицож амьдарна.

Бид энэхүү эрмэлзлэлийг биелүүлж чадваас энэ дэлхийд мөрөө үлдээнэ, эс чадваас хэн ч намайг үл дурсана.